Zakończenie projektu "Tradycyjne rzemiosło i przemysł wiejski Karpat Polskich"
Muzeum im. Władysława Orkana w Rabce – Zdroju zakończyło pracę nad projektem naukowo- badawczym „Tradycyjne rzemiosło i przemysł wiejski Karpat Polskich”, który uświetnił obchody jubileuszu 80 lat Muzeum. Projekt został dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Głównym celem projektu była organizacja I Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej pod tym samym tytułem. W czasie konferencji odbyły się cztery sesje tematyczne dotyczące teorii badawczej, realizacji tematu w przedstawieniach muzealnych, podejścia historycznego a także lokalnego ujęcia tematu rzemiosła tradycyjnego. Wygłoszono 15 referatów. W konferencji wzięli udział pracownicy merytoryczni i naukowcy z muzeów z całej Polski, którzy od lat zajmują się tą tematyką. Opiekę merytoryczną nad konferencją pełnili prof. dr hab. Jan Święch – Dziekan Wydziału Historycznego Uniwersytetu Jagiellońskiego, prof. dr hab. Zbigniew Libera Kierownik Katedry Kultury Regionów, oraz dr hab. Marcin Brocki – Dyrektor Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej UJ. W drugim dniu konferencji odbyły się zajęcia warsztatowe, przegląd filmów etnograficznych oraz kuratorskie zwiedzanie wystawy „O rabczańskich rzemieślnikach”.
W ramach projektu zostały zrealizowane badania terenowe obejmujące swym zasięgiem teren występowania grupy etnograficznej Górali Zagórzańskich, Rabkę i jej najbliższe okolice. Przeprowadzono 12 wywiadów etnograficznych z dawnymi i współczesnymi rzemieślnikami (szewcem, cholewkarzem, krawcową, bednarzem, rymarzem, kowalem, garncarzem, krawcem ludowym, konstruktorem instrumentów ludowych, stolarzem i kuśnierzem. Całość badań została zaprezentowana na 45 min. filmie dokumentalnym pt. “Czego woda nie weźmie i ogień nie spali..., rzecz o dawnych rzemieślnikach”. Autorami projektu i realizatorami badań terenowych są pracowniczki merytoryczne Muzeum: Małgorzata Wójtowicz-Wierzbicka i Natalia Klęsk, realizację wideo wykonało studio Grades: Aleksander Hordziej i Katarzyna Szczęśniak.
Film jest dostępny na stronie: www.youtube.com oraz w zakładce Multimedia/Wideo.
Kolejnym punktem projektu było zrealizowanie wystawy czasowej “O rabczańskich rzemieślnikach”, która została otwarta dla zwiedzających 17.11.2016 r. i będzie udostępniana do końca czerwca 2017 r. W ramach przygotowań do wystawy przeprowadzono 18 wywiadów z rzemieślnikami oraz rodzinami przedwojennych mistrzów rzemieślniczych, którzy zgodzili się udostępnić zarówno narzędzia i elementy warsztatów, pamiątki rodzinne oraz fotografie z domowych archiwów. Wydano również bogato ilustrowany przewodnik po wystawie autorstwa Małgorzaty Wójtowicz – Wierzbickiej i Natalii Klęsk. Na wystawie zaprezentowano cztery warsztaty rzemieślnicze stolarski, szewski, krawiecki i cholewkarski.
Projekt cieszył się dużym zainteresowaniem. Zaangażował środowisko muzealne i naukowe oraz społeczność lokalną. Muzeum planuje wydanie drukiem materiałów pokonferencyjnych dla udostępnienia wyników sesji naukowych szerszej grupie odbiorców.
Tekst i zdjęcia: Muzeum im. Władysława Orkana w Rabce-Zdroju.
