Muzeum Podhalańskie z dotacją Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Muzeum Podhalańskie im. Czesława Pajerskiego w Nowym Targu otrzymało po raz kolejny dotacje z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego na realizacje Programu edukacyjno-naukowego pn. „Zaginiony Legion Piłsudskiego – kwatera wojenna z lat 1914-1923 w Nowym Targu. Edycja 2018”, w ramach konkursu grantowego „Wspieranie Samorządowych Instytucji Kultury - opiekunów miejsc pamięci 2017”. Wartość całego projektu to kwota 28 100 zł z czego dofinansowanie ze strony MKiDN wynosi 75,26 % co daje sumę 20 100 zł.
Opracowany przez Muzeum projekt wypełnienia trzy cele strategiczne programu tj. po pierwsze naukowe badania i dokumentowanie miejsca pamięci oraz wydarzeń i osób z nim związanych, po drugie pilne zabezpieczenie miejsca pamięci oraz po trzecie popularyzowanie i upowszechnianie wiedzy o miejscu pamięci oraz jego znaczenie dla historii.
Projekt, który otrzymał dofinasowanie, ma charakter programu edukacyjno-naukowego, którego zasadniczym celem pozostaje ocalenie kwatery wojennej z lat 19141923, znajdującej się na terenie cmentarza komunalnego w Nowym Targu, w której wg. materiałów historycznych pochowanych zostało blisko 300 żołnierzy, a ponadto przywrócenie jej należnego miejsca w świadomości społecznej jako pomnika pamięci narodowej.
Przygotowany projekt jest kontynuacją ubiegłorocznego programu, którego bez wątpienia miał charakter ratunkowy z uwagi na postępujący proces wykorzystywania obszaru dawnej kwatery wojennej do nowych pochówków. W poprzedniej edycji opracowano dokumentację techniczno-konserwatorską kwatery, a także sporządzono bazę danych spoczywających w niej żołnierzy. W roku bieżącym zabezpieczane będą dalsze materiały historyczne, baza danych będzie systematycznie uzupełniana. Przygotowana zostanie również plenerowa wystawa historyczna pt. „Leżymy teraz niemi w wiernych objęciach ziemi oddanej naszej pieczy. Kwatera wojenna z lat 1914-1923 w Nowym Targu”, która w październiku będzie prezentowana przed ratuszem miejskim natomiast dniu 1 listopada w Dniu Wszystkich Świętych na Cmentarzu Komunalnym w Nowym Targu. We wrześniu zaplanowano również ogólnopolskie sympozjum naukowe pod hasłem: „Rola miejsc pamięci narodowej w edukacji patriotycznej oraz rozwoju turystyki kulturowej.”
Niezwykle ważnym elementem realizacji programu, będą działania edukacyjne, które mają uświadomić społeczności miasta i regionu fakt istnienia w tym miejscu kwatery wojennej, w której spoczywają zapomniani żołnierze walczący o wolną i niepodległa ojczyznę będący częścią swoistego „Zaginionego Legionu Piłsudskiego”. Istnienie kwatery nie jest oderwane od szerokiego kontekstu historycznego, jakim była walka o odzyskanie niepodległości Polski w okresie Wielkiej Wojny, ale także o jej utrzymanie w kolejnych latach. Poznaniu i zrozumieniu zachodzących procesów historycznych będą służyły: spotkania na terenie kwatery wojennej, konkursy plastyczny i fotograficzny pod hasłem: „Przechodniu powiedz Polsce, żeśmy polegli wierni w jej służbie - miejsca pamięci narodowej Nowym Targu i na Podhalu”.
Intensywne działania edukacyjne połączone z prezentacją badań historycznych, pozwolą nie tylko na fizyczne uratowanie, zachowanie i zabezpieczenie kwatery wojennej na nowotarskim cmentarzu, ale co wydaje się być równie istotne, przywrócenie społecznej pamięci o spoczywających w niej żołnierzach walczących o wolną i niepodległą. Wszystkie te działania spełniają ponadto zadania wpisujące się w proces wychowania patriotycznego młodego pokolenia oraz ustawiczne edukowanie całego społeczeństwa w dobie, gdy tak intensywnie poszukuje się własnych korzeni i tożsamości narodowej. Realizacja tego programu pozwoli także na podjęcie współpracy ze szkołami wszystkich szczebli w regionie, instytucjami naukowo-badawczymi, wyższymi uczelniami, organizacjami społecznymi itd. Będzie to także doskonała promocja dziejów małej ojczyzny ukazanej jednak na szerokim tle historii Polski, Europy i Świata.
Tekst: Muzeum Podhalańskie im. Czesława Pajerskiego w Nowym Targu.
