Starosta Nowotarski Krzysztof Faber podsumował rok 2021
Szanowni Państwo, drodzy mieszkańcy powiatu nowotarskiego!
Rok 2021 był podobnie jak rok 2020 niełatwym okresem pełnym zmagań ze światową pandemią. Pomimo licznych niedogodności związanych z funkcjonowaniem w tym trudnym dla wszystkich czasie, staraliśmy się jako władze Powiatu Nowotarskiego wdrażać takie działania, aby nasze instytucje mogły w pełni realizować swoje zadania, a także zapewnić mieszkańcom powiatu stały dostęp do usług publicznych. Nie szczędziliśmy wysiłków aby pomimo wprowadzanych ograniczeń wszyscy klienci naszych placówek zostali bezpiecznie obsłużeni.
Szpital
Ogrom pracy w walce z pandemią wykonał Podhalański Szpital Specjalistyczny im. Jana Pawła II w Nowym Targu, którego struktura wymagała ciągłej reorganizacji związanej z dynamiczną sytuacją w zakresie zachorowań na COVID-19.
Szpital pomimo pełnego zaangażowania w walkę z pandemią kontynuował swoją politykę rozwoju i podnoszenia jakości świadczonych usług. Potwierdzeniem wprowadzenia najwyższych standardów jest certyfikat "Szpital bez bólu" przyznany placówce w zakresie uśmierzania bólu pooperacyjnego. Szpital otrzymał też certyfikat potwierdzający spełnienie standardów akredytacyjnych dla leczenia szpitalnego w zakresie działalności zakładu leczniczego.
Aby pomagać pacjentom w jak największym zakresie i zapewniać im jak najlepszą jakość leczenia, szpital, oprócz zatrudnienia najlepszej dostępnej kadry, wyposażał ją w odpowiednie narzędzia do pracy. Jednym z takich urządzeń jest ultranowoczesny rezonans, zakupiony w ramach Małopolskiej Tarczy Antykryzysowej – Pakietu Medycznego. Z kolei w ramach realizacji Narodowej Strategii Onkologicznej szpital otrzymał 600 tys. złotych na zakup nowoczesnej aparatury do mammografii. We wrześniu szpital otrzymał ambulans, zakupiony ze wsparciem funduszy europejskich z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020. Realizacja tego projektu związana była z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem „COVID-19” oraz innych chorób zakaźnych. Pojazd jest w pełni wyposażony w wysokiej klasy sprzęt medyczny i stacjonuje w podstacji Zespołu Ratownictwa Medycznego we Wróblówce.
Z zadań inwestycyjnych szpitala należy wymienić będącą w trakcie realizacji przebudowę Szpitalnego Oddziału Ratunkowego i Oddziału Intensywnej Opieki Medycznej wraz z zakupem wyposażenia - wartość tego przedsięwzięcia to 18 mln złotych.
Infrastruktura drogowa
Rozwój infrastruktury drogowej to priorytet w działalności Powiatu Nowotarskiego. Pomimo trudnej sytuacji w branży budowlanej - galopujących cen, a nawet braków w dostawach materiałów budowlanych - Powiatowy Zarząd Dróg zrealizował w 2021 wiele prac inwestycyjnych - na inwestycje i remonty wydatkowano łącznie ponad 30 mln zł, w tym, środki własne Powiatu wyniosły ponad 17 mln zł, dofinansowanie z Unii Europejskiej i budżetu państwa niemal 12 mln zł, a dofinansowanie gmin z terenu powiatu - ponad 4 mln zł. Wśród najważniejszych przedsięwzięć należy tu wymienić:
- Modernizację Połączenia Drogowego Pienińskich Parków Narodowych – Etap III – koszt - ponad 2 702 tys. zł
- Rozbudowę drogi powiatowej w miejscowości Skawa – Etap II - koszt ponad 6 949 tys. zł,
- Remont drogi powiatowej w miejscowości Czarny Dunajec, Stare Bystre, Ciche - koszt - ponad 2 167 tys. zł,
- Remont nawierzchni drogi powiatowej w miejscowości Nowy Targ ul. Szaflarska - koszt - ponad 799 tys. zł,
- Rozbudowę drogi powiatowej wraz z budową mostu w miejscowości Długopole – koszt – 4 mln zł,
- Rozbudowę drogi powiatowej w miejscowości Szaflary i Bańska Niżna – koszt - ponad 3 340 tys. zł,
- Rozbudowę drogi powiatowej w miejscowości Lipnica Mała – koszt - ponad 3 026 tys. zł,
- Rozbudowę drogi powiatowej (budowa chodnika) Trute-Klikuszowa-Obidowa – koszt - 1 500 000,00 zł.
Potrzeby w zakresie infrastruktury drogowej są ogromne w porównaniu do środków którymi dysponujemy, nawet biorąc pod uwagę finansowanie zewnętrzne. W związku z tym dokonanie wyboru co do lokalizacji kolejnej inwestycji jest zawsze trudnym wyborem. Tym bardziej jestem wdzięczny włodarzom gmin, które przyłączają się do finansowania tych przedsięwzięć.
Oświata
Również ogromne środki powiat co roku przeznacza na działalność w obszarze edukacji. Dla zobrazowania skali obszaru oświatowego, którym zarządza powiat - łącznie we wszystkich klasach w szkołach i placówkach, których jest organem prowadzącym - rok szkolny 2021/2022 rozpoczęło 6726 uczniów, a nauczanie 723 nauczycieli. Zagrożenie pandemią dotknęło placówki edukacyjne w szczególny sposób. Po bardzo trudnym poprzednim roku szkolnym, w którym dominowała nauka zdalna uczniowie i nauczyciele wrócili do zajęć stacjonarnych przerywanych jednak przez często nakładaną kwarantannę, zarówno w gronach uczniów, jak i pedagogów. Wszyscy mamy nadzieję, że sytuacja pandemiczna będzie się stabilizować i pozwoli to kontynuować bezpieczną i owocną pracę w szkołach w tradycyjnej formie.
W celu zabezpieczenia odpowiednich warunków w przypadku konieczności przejścia na nauczanie on-line Powiat Nowotarski zawnioskował i otrzymał grant pn. „Zakup sprzętu komputerowego umożliwiającego zdalne nauczanie dla Szkół i Placówki Oświatowej Powiatu Nowotarskiego prowadzących kształcenie ogólne”. Celem projektu było wsparcie realizacji zajęć dydaktycznych on-line w szkołach ponadpodstawowych oraz Zespole Placówek Szkolno-Wychowawczo Opiekuńczych w Nowym Targu. Wartość otrzymanego grantu wyniosła prawie 75 tys. zł.
Nasze placówki oświatowe aktywnie uczestniczą też w innych projektach finansowanych ze środków zewnętrznych. W ramach projektu „Małopolska Chmura Edukacyjna” w roku szkolnym 2021/2022 realizowane są zajęcia edukacyjne w pięciu szkołach. Polegają one na prowadzeniu ponadprogramowych lekcji w ciekawszych niż standardowe formułach dla uczniów we współpracy z małopolskimi uczelniami. Pozwala to z całą pewnością rozwijać zainteresowania i umiejętności młodzieży, co w przyszłości ułatwi jej wybór właściwego kierunku studiów i ścieżkę kariery zawodowej.
Niewątpliwie wartą podkreślenia informacją jest dobra zdawalność matur w powiatowych szkołach ponadpodstawowych. W większości szkoły osiągnęły zdawalność wyższą aniżeli średnia wojewódzka, czy nawet ogólnopolska. Ponadto uczniowie naszych szkół odnoszą ogromne sukcesy w licznych konkursach i olimpiadach przedmiotowych, tym samym promując swoje placówki i nasz region.
O poziomie nauczania w naszych szkołach świadczą również ich miejsca w prestiżowym Rankingu Liceów i Techników Perspektywy. Na wysokie pozycje rankingowe wpływa zarówno liczba zwycięstw w konkursach, punkty maturalne, pomyślnie zdane egzaminy, jak również współpraca grona pedagogicznego oraz zaangażowanie lokalnych władz w zapewnienie dobrych warunków pracy swoich szkół.
Zgodnie z zasadami przyjętymi przez Fundację Edukacyjną Perspektywy honorowy tytuł „Złotej Szkoły” otrzymało Technikum w Zespole Szkół Ekonomicznych w Nowym Targu oraz Technikum Informatyczne im. ks. prof. J. Tischnera w Rabce-Zdroju. „Srebrne Szkoły" to: I LO im. Seweryna Goszczyńskiego w Nowym Targu, II LO im. ks. prof. Józefa Tischnera w Rabce-Zdroju, Technikum w Zespole Szkół Technicznych i Placówek w Krościenku n.D., Technikum nr 3 w Zespole Szkół Nr 1 w Nowym Targu, Technikum nr 1 w Zespole Szkół Technicznych i Placówek w Nowym Targu. Mamy również wśród laureatów trzy „Brązowe Szkoły”.
W zakresie rozwoju infrastruktury edukacyjnej w trakcie budowy jest nowa siedziba Zespołu Szkół nr 1 im. Władysława Orkana w Nowym Targu wraz z salą gimnastyczną oraz rozbudową Zespołu Placówek Szkolno-Wychowawczo Opiekuńczych w Nowym Targu. Nowy obiekt powstaje przy ul. Jana Pawła II. Będzie kosztował niemal 25,5 mln zł. Zgodnie z planem inwestycja zostanie zakończona, a szkoła gotowa na przyjęcie uczniów w 2023 roku.
Zwieńczeniem wysiłków polityki oświatowej władz powiatowych jest wyróżnienie Powiatu Nowotarskiego przez Fundację Rozwoju Edukacji i Szkolnictwa Wyższego oraz Agencję Kreatywną PRC Certyfikatem i Znakiem Jakości „Samorządowy Lider Edukacji”. Nagrodę otrzymały samorządy, które wysoki poziom lokalnej polityki oświatowej łączą z nowatorskimi i innowacyjnymi działaniami z obszaru zarządzania publicznego. W Programie "Samorządowy Lider Edukacji" już po raz dziesiąty Komisja Konkursowa pod przewodnictwem prof. Dariusza Rotta z Uniwersytetu Śląskiego wyróżniła najlepsze polskie samorządy kreujące nowoczesną, nowatorską i efektywną politykę edukacyjną oraz podejmujące skuteczne działania na rzecz rozwoju lokalnej nauki i kultury.
Wsparcie rynku pracy
Dla działalności Powiatowego Urzędu Pracy w Nowym Targu rok 2021 był kolejnym rokiem wielu wyzwań. To kontynuacja zadań polegających na udzielaniu wsparcia przedsiębiorcom w ramach tzw. tarczy antykryzysowej i ochronie miejsc pracy, a także skupienie się na łagodzeniu negatywnych skutków pandemii COVID-19 poprzez aktywizację zawodową osób bezrobotnych umożliwiającą im szybki powrót na rynek pracy.
W ramach tarczy antykryzysowej urząd kontynuował wsparcie poprzez dofinansowanie części kosztów wynagrodzeń pracowników oraz należnych od nich składek na ubezpieczenie społeczne, z którego skorzystało 104 pracodawców, na łączną kwotę ponad 1,5 mln zł, co dało wsparcie 429 pracownikom. Dofinansowanie części kosztów prowadzenia działalności gospodarczej dla samozatrudnionych otrzymało 442 przedsiębiorców w łącznej kwocie prawie 2,5 mln zł. Z pożyczek z Funduszu Pracy dla mikroprzedsiębiorców skorzystało 204 przedsiębiorców na kwotę 950 tys., a dotacje dla mikro i małych przedsiębiorstw określonych branż dostało 1632 przedsiębiorców na łączną kwotę ponad 22 mln zł.
Całkowita kwota wsparcia, która trafiła do przedsiębiorców powiatu nowotarskiego w 2021 roku w ramach tarczy antykryzysowej wyniosła ponad 27 mln zł, a w okresie 2020-2021 urząd rozpatrzył pozytywnie 17 243 wnioski i udzielił wsparcia w wysokości ponad 107 mln zł.
Urząd realizował dwa projekty współfinansowane z UE w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, jak również programy regionalne dysponując środkami w wysokości 12,5 mln zł, dzięki czemu zaktywizował zawodowo 867 osób.
Ochrona środowiska
W 2021 roku Powiat Nowotarski przystąpił do zainaugurowanego przez Województwo Małopolskie projektu LIFE-IP EKOMAŁOPOLSKA - "Wdrażanie Regionalnego Planu Działań dla Klimatu i Energii dla województwa małopolskiego”. Projekt zakłada utworzenie sieci doradców ds. klimatu i środowiska w powiatach, których celem jest m.in. propagowanie działań ekologicznych i promowanie odnawialnych źródeł energii. W związku z tym w Starostwie Powiatowym w Nowym Targu zatrudniono doradcę ds. klimatu i środowiska. Jednocześnie zainicjowano pierwsze z działań promocyjnych – akcję pod hasłem #drzewodlaklimatu. Symbolem tej akcji jest dąb, który zasadzony został przed siedzibą starostwa.
Pracę w zakresie ochrony środowiska doceniło Stowarzyszenie Leśników i Właścicieli Lasów przyznając Staroście Nowotarskiemu nagrodę im. Kazimierza Szeptyckiego za nadzór nad lasami prywatnymi, które stanowią jedną z największych powierzchni lasów niebędących własnością Skarbu Państwa w skali kraju - tj. 38 254,27 ha. Nagroda została wręczona w Warszawie podczas sympozjum naukowego pn. „Lasy prywatne w Polsce”. W uzasadnieniu przyznania nagrody podkreślono wkład w wykonanie dokumentacji uproszczonych planów urządzenia lasu na terenie powiatu nowotarskiego dla wszystkich obszarów leśnych, których właścicielami są osoby fizyczne i wspólnoty gruntowe.
Najprawdopodobniej w kolejnej perspektywie finansowej 2021-2027 ze środków Unii Europejskiej będzie możliwość pozyskania wsparcia finansowego dla przedsięwzięć w obszarze ochrony środowiska np. ochrony powietrza poprzez rozbudowanie systemu niskoemisyjnego transportu. Jednym z narzędzi sięgnięcia po te środki jest utworzenie sformalizowanych miejskich obszarów funkcjonalnych tzw. MOF, które tworzą się wokół miast średnich tracących funkcje społeczno-gospodarcze, takich jak Nowy Targ i Zakopane. Warunkiem wnioskowania o dofinansowania jest zawiązanie formalnego partnerstwa pomiędzy samorządami tych miast oraz powiązanymi z nimi funkcjonalnie gminami, czy powiatami. W związku z taką możliwością Powiat Nowotarski podjął decyzję o utworzeniu i przystąpieniu do Stowarzyszenia Podhalański Obszar Funkcjonalny. Stowarzyszenie to ma umożliwić pozyskiwanie środków finansowych na różnorodne inwestycje, które swoim zasięgiem obejmują więcej niż jedną gminę.
Polityka społeczna
W obszarze polityki społecznej trudno omówić ogrom pracy, którą trzeba było wykonać z jeszcze większym wytężeniem w związku ze skutkami społecznymi, jakie wywołuje pandemia, zwłaszcza w odniesieniu do osób i grup zagrożonych wykluczeniem. Skupiając się tylko na jednym z aspektów działalności Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Nowym Targu, chciałbym przedstawić skalę pomocy, jaka została udzielona na rzecz rodzin zastępczych. PCPR wspierało w 2021 roku 130 rodzin zastępczych, gdzie przebywało 193 dzieci. Budżet w zeszłym roku na świadczenia dla rodzin zastępczych wyniósł ponad 1 800 tys. zł, natomiast na wynagrodzenia dla rodzin zastępczych i osób zatrudnionych do pomocy - ponad 315 tys. zł. W celu rozpropagowania tej formy pieczy zastępczej placówka prowadziła kampanię pn. „MAMY ETATY DLA MAMY I TATY” promującą tworzenie rodzin zastępczych jako najbardziej optymalnego środowiska wychowawczego, zbliżonego do tego rodzinnego. Pozyskanie osób gotowych pełnić rolę opieki zastępczej wymaga zaangażowania wielu podmiotów oraz skoordynowania działań mających na celu propagowanie idei rodzicielstwa zastępczego. Podejmowanych jest szereg działań w celu dotarcia do jak największej grupy odbiorców i tym samym zwiększenia skuteczności pozyskania kandydatów na rodziców zastępczych.
W ramach ustawy o pomocy społecznej PCPR świadczyło m.in. wsparcie dla osób z terenu powiatu nowotarskiego będących w sytuacji kryzysowej w postaci całodobowej linii telefonicznej „Interwencja Kryzysowa” oraz poradnictwa psychologicznego skierowanego do osób dotkniętych zarówno fizyczną, jak i psychiczną przemocą w rodzinie, doznających nagłych, trudnych doświadczeń życiowych. Od lipca 2021 r. w miejscowości Raba Wyżna utworzono miejsce schronienia dla osób i rodzin będących w stanie kryzysu.
Domy Pomocy Społecznej na terenie powiatu pracowały w dalszym ciągu w podwyższonym reżimie sanitarnym w związku z wciąż utrzymującym się stanem pandemii wirusa SARS-CoV-2. W Domu Pomocy Społecznej „Smrek” w Zaskalu udało się uruchomić długo wyczekiwane odwiedziny mieszkańców zgodnie z opinią Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego, które odbywały się w specjalnie przygotowanym pomieszczeniu. Podopiecznym zorganizowano także grupowe i indywidualne wyjścia oraz wyjazdy poza placówkę.
Udało się także pozyskać środki pomocowe na walkę z utrzymującą się pandemią. W ramach grantów pn. „Bezpieczny dom – wsparcie dla małopolskich domów pomocy społecznej w związku z z zagrożeniem COVID-19” dps-y otrzymały łącznie niemal 105 tys. złotych. Natomiast NFZ przekazał środki na dodatki do wynagrodzeń dla personelu.
Również Powiatowy Środowiskowy Dom Samopomocy „Promyk” w Nowym Targu z filią „Radość Życia” w Rabce-Zdroju pomimo dużych utrudnień w funkcjonowaniu przez ograniczenia epidemiczne realizował bieżące zadania w formach stacjonarnych, zdalnych i alternatywnych. Uczestnicy brali również udział w wielu aktywnościach - ponadlokalnych konkursach plastycznych, muzyczno-wokalnych i sportowych.
Kultura
W dziedzinie kultury nie brakowało ciekawych wydarzeń, które udało się zrealizować dostosowując się do warunków epidemiologicznych. W ubiegłym roku Muzeum im. Władysława Orkana w Rabce-Zdroju obchodziło 85 urodziny. Rocznicowe obchody uświetnił Festiwal „Muzeum w Krajobrazie. Krajobraz w Muzeum” przywołujący pamięć o założycielach placówki. W okresie letnim odbyły się też koncerty organowe oraz zaprezentowano 3 wystawy czasowe: „Na co dzień i od święta – strój i ubiór Górali Zagórzańskich”, „Żeński pierwiastek mocy” powitanie wiosny wraz z Fundacją Dom Twórczy Kadenówki oraz „Dziady śmigustne – tradycja wiosennego kolędowania”.
Teatr Lalek “Rabcio” w 2021 roku zagrał 139 przedstawień dla 16 tysięcy widzów. Zrealizował 2 premiery: „Kominiarczyk” (scenariusz i reżyseria – Jarosław Antoniuk) oraz „Skrzaty domowe” (autor Michał Rusinek, reżyseria Dariusz Wiktorowicz).
Powiatowe Centrum Kultury w Nowym Targu obok swojej standardowej działalności kulturalno-sportowej realizowało w 2021 r. dwa mikroprojekty. W ramach mikroprojektu pt. „Polsko-słowackie Święto Konia” ukazało się wydawnictwo „Koń na pograniczu polsko-słowackim”, zrealizowano materiał filmowy o podkuwaniu konia, budowie sanek oraz wykład pt. „Koń w tradycji i rzemiośle”. Ostatnim etapem była wystawa oraz zawody zaprzęgów sportowych, pokaz ras koni hodowanych na pograniczu polsko-słowackim oraz bardzo widowiskowe zawody w zrywce drewna, które miały miejsce w Ludźmierzu.
Mikroprojekt pt. „Euroregion z lotu ptaka” polegał na nakręceniu filmu promocyjnego z perspektywy lotu ptaka obejmującego swym zasięgiem obszar Euroregionu Tatry. Z materiału zdjęciowego powstał także album fotografii terenu Euroregionu oraz wystawa zdjęć, którą można obejrzeć przy siedzibie Starostwa Powiatowego w Nowym Targu. Na zakończenie projektu odbędzie się kampania promująca Euroregion Tatry w mediach społecznościowych oraz w ogólnopolskich telewizjach.
Przedstawiciele władz powiatu uczestniczyli we wszelkich uroczystościach rocznicowych i okolicznościowych możliwych do zorganizowania pomimo sytuacji epidemiologicznej. W tym miejscu chciałbym jedynie wspomnieć o ważnym dla Powiatu Nowotarskiego wydarzeniu - w październiku ubiegłego roku byliśmy gospodarzem Konwentu Przewodniczących Rad Powiatów Województwa Małopolskiego, który odbył się w Kluszkowcach. Głównym tematem posiedzenia było przedstawienie rządowego planu rozwoju - Polskiego Ładu.
Jest mi niezmiernie przykro, iż kolejny raz zaistniały okoliczności powodujące, że nie możemy spotkać się osobiście i zorganizować, jak było to w ubiegłych latach, Spotkania Noworocznego. Mimo to chciałbym przynajmniej w takiej niebezpośredniej formie serdecznie podziękować wszystkim Państwu za zaangażowanie w pracę, którą przypadło nam wykonywać w tak wymagającym czasie. Szczególne podziękowania kieruję do służb medycznych, parlamentarzystów, lokalnych samorządowców, powiatowych jednostek, służb, inspekcji i straży oraz pracowników Starostwa Powiatowego w Nowym Targu.
W imieniu własnym oraz władz Powiatu Nowotarskiego życzę Państwu wszelkiej pomyślności w rozpoczynającym się roku - zdrowia, radości, sił i motywacji do podejmowania kolejnych ambitnych wyzwań. Wszystkiego najlepszego!
