Nowotarskie Koło Polskiego Stowarzyszenia na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym
W 1963 roku państwo Garliccy z Warszawy wywołali publiczną dyskusję o pozbawionych edukacji, zatrudnienia i miejsca w społeczeństwie dzieciach, młodzieży i osobach dorosłych z upośledzeniem umysłowym. W wielu miastach Polski odezwali się inni rodzice i tak powstał pierwszy ogólnopolski ruch rodzi-ców reprezentujących swoje niepełnosprawne dzieci. Utworzono w ramach Towarzystwa Przyjaciół Dzieci (TPD) specjalistyczną, dwustopniową strukturę pod nazwą Komitet i Koła Pomocy Dzieciom Specjalnej Troski. W 1970 roku Komitet, jako ogólnopolska organizacja, uzyskała członkostwo w Międzynarodowej Lidze Stowarzyszeń na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym. W 1989 roku dołączyła do organizacji kilkunastoosobowa grupa rodziców dzieci niepełnosprawnych intelektualnie z Nowego Targu. W 1991 roku Komitet i Koła oddzieliły się od TPD i zarejestrowały w sądzie pozarządową, samopomocową, niedochodową organizację o nazwie: POLSKIE STOWARZYSZENIE NA RZECZ OSÓB Z UPOŚLEDZENIEM UMYSŁOWYM (PSOUU). Misją stowarzyszenia jest:
- dbanie o godność ludzką, miejsce w rodzinie i wśród innych ludzi oraz szczęście osób z upośledzeniem umysłowym;
- wspieranie rodzin, aby były one w stanie sprostać sytuacjom, które pociąga za sobą fakt urodzenia dziecka z upośledzeniem umysłowym oraz wspólne życie i przekształcać własny ból w gotowość niesienia pomocy innym. Statut PSOUU określa cel organizacji jako "działanie na rzecz wyrównywania szans osób z upośledzeniem umysłowym, tworzenia warunków przestrzegania wobec nich praw człowieka, prowadzenia ich ku aktywnemu uczestnictwu w życiu społecznym oraz wspieranie ich rodzin".
Jesienią 1989 roku z inicjatywy rodziców dzieci niepełnosprawnych powstało w Nowym Targu koło terenowe Polskiego Stowarzyszenia na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym. Od początku swego działania zrzeszeni w kole rodzice wspólnie zastanawiali się, w jaki sposób pomóc dzieciom osiągnąć lepszą sprawność psychoruchową, jak nauczyć je zasad współżycia w grupie, jak zorganizować im wypoczynek, jak pomóc tym rodzicom, którym trudno jest udźwignąć ciężar wychowywania dziecka niepełnosprawnego. W kole wypracowano różnorodne formy działań, do których należą:
- spotkania rodzin;
- imprezy okolicznościowe (Mikołajki, "opłatek", zabawa karnawałowa itp.);
- coroczne turnusy rehabilitacyjne;
- poradnictwo psychologiczne, prawne, socjalne.
Spotkania odbywały się w salce katechetycznej na plebanii przy kościele pod wezwaniem Najświętszego Serca Pana Jezusa. W 1991 roku koło otrzymało od spółdzielni mieszkaniowej niewielki budynek (90 m), popularnie zwany "Chatką".
Rodzice własnymi siłami wyremontowali "Chatkę". Wygospodarowano i urządzono bawialnię, dwie małe sale terapeutyczne, kuchnię, toaletę i szatnię. Zatrudniono rehabilitantkę i opiekunkę. Do pomocy angażowano wolontariuszy - najczęściej młodzież licealną. Zajęcia odbywały się codziennie w dwóch grupach: przedpołudniem - dzieci i popołudniu - młodzież.W 1993 roku uzyskano dodatkowe pomieszczenia w przedszkolu nr 6 przy ul. Podtatrzańskiej. Dla młodzieży zorganizowane zostało Dzienne Centrum Aktywności, które z czasem przekształciło się w środowiskowy Dom Samopomocy. Dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym zostały objęte opieką merytoryczną przez Ośrodek Rehabilitacyjno-Wychowawczy (ORW) w Zakopanem.
Koło otrzymało od władz miasta mikrobus, którym dowożono uczestników zajęć z okolic Nowego Targu. W 2000 roku koło uzyskało osobowość prawną, co pozwoliło na zarejestrowanie w Wydziale Edukacji Starostwa Powiatowego niepublicznej placówki opiekuńczo - wychowawczej o nazwie: OŚRODEK REHABILITACYJNO - EDUKACYJNO - WYCHOWAWCZY (OREW) w Nowym Targu. W następnym roku tj. 2001 rozpoczęto samodzielną działalność.
Kolejne lata przyniosły dalszy rozwój ośrodka: poszerzenie i wyposażenie bazy lokalowej, kupno drugiego samochodu, przyjęcie nowych uczestników zajęć - uruchomienie kolejnych grup, zatrudnienie specjalistów. Budynek, nie przystosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych, wymagał dużych zmian adaptacyjnych tj. podjazdu dla wózków, likwidacji progów, zamontowania poręczy przyściennych, przystosowania toalet itp. Do niedawna dużą uciążliwością w pracy placówki, gdzie większość dzieci korzysta z wózków, stanowił brak windy. Do sfinansowania windy w dużej mierze przyczynili się sponsorzy, którzy przybyli na bal charytatywny zorganizowany właśnie w tym celu przez nowotarskie koło PSOUU.
Budynek zlokalizowany jest w dużym ogrodzie, gdzie organizowane są liczne imprezy okolicznościowe z udziałem zaproszonych gości. W przyszłości planuje się tu zorganizować plac zabaw, alejki, markizy nad tarasami itp. OREW nadal korzysta z małego budynku - "Chatki", mają tam zajęcia dzieci najmłodsze. Pomieszczenia zostały odnowione i urządzone zgodnie z potrzebami dzieci.Koło PSOUU w Nowym Targu organizuje wakacyjne turnusy rehabilitacyjne dla całych rodzin, imprezy okolicznościowe, spotkania integracyjne. Prowadzi akcje promujące prowadzące przez siebie placówki i różnymi sposobami stara się stwarzać okazje do przełamywania w społeczeństwie bariery lęku i ignorancji, która prowadzi do izolacji osób upośledzonych.
W 2000 roku nowotarskie koło PSOUU z okazji 10-lecia istnienia otrzymało od lokalnych władz Medal Pamiątkowy Miasta Nowy Targ "za całokształt działalności w zakresie zapewnienia dzieciom z upośledzeniem umysłowym właściwej opieki i niezbędnej pomocy rehabilitacyjnej". W 2003 roku założyciele Koła i aktywni jego działacze otrzymali medale "Fideliter et Constanter" ("Wiernie i Wytrwale").Więcej na stronie: http://www.psouu.nowytarg.pl/
